 — kopia.JPG)
Wiele razy otrzymywałam od Was pytania dotyczące diagnostyki objawów neurologicznych u charcika włoskiego. Zwykle wiadomości takie były wysyłane przez Was w stresie zaraz po tym, jak charcik włoski prezentował dziwne objawy przypominające padaczkę. Wysyłaliście mi nagrywane telefonem filmiki, w których Wasz pupil nie może utrzymać się na nogach, przewraca się, ma problem z utrzymaniem równowagi, trzęsie głową i ma drżenia mięśni. Na większości tych nagrań objawy w żaden sposób nie przypominały prawdziwej padaczki, w której pies traci świadomość, wpada w konwulsje, silne drgawki, oddaje mimowolnie kał i mocz. Dlaczego właściciele więc za każdym razem pytają mnie, czy ich charcik ma padaczkę? Gdyż zwyczajnie ta choroba jest wymieniana jako jedna z głównych przypadłości do której predysponowane są charciki włoskie. Przecież większość właścicieli nie ma wykształcenia weterynaryjnego by wiedzieć o całej gamie innych dolegliwości, które również zdarzają się w tej rasie, lecz nie są wymieniane w artykułach czy książkach jako choroby gnębiące charcika włoskiego. Poza tym podejrzewam, że właśnie fakt, że padaczka widnieje w każdym tekście dotyczącym zdrowia charcika włoskiego powoduje, iż wiele przyczyn które wywołują przeróżnego typu ataki są podpinane pod padaczkę z racji zwyczajnej niewiedzy.
Bardzo trudno by mi było stworzyć tekst o wszystkich chorobach, które wywołują objawy „padaczkopodobne” w jednym wpisie. Jest ich naprawdę sporo, a o każdej z nich należałoby napisać co najmniej kilkadziesiąt zdań, aby właściciel mógł zrozumieć przyczyny oraz móc rozpoznać objawy poszczególnych chorób i pomóc swojemu psu udzielić pierwszej pomocy zanim trafi on do specjalistycznej kliniki. Dlatego postanowiłam podzielić poszczególne wpisy na konkretne choroby a dopiero na sam koniec stworzyć wpis, który podsumuje te wszystkie powody objawów neurologicznych u Twojego charcika. Zacznijmy więc od pierwszej, wydawało by się że najbardziej błahej przyczyny zaburzeń neurologicznych- od hipoglikemii.
Hipoglikemia to tzw „niedocukrzenie” czyli niski poziom „cukru” we krwi. Nie jest w zasadzie chorobą ale może być objawem różnych chorób. Definiowana jest jako spadek poziomu glukozy we krwi poniżej 3,3 nnmol/l (60 mg/dl). Jest to stosunkowo częsta dolegliwość w praktyce weterynaryjnej, ale w szczególności dotyczy miniaturowych ras, w tym także naszego charcika włoskiego. Jest to zaburzenie metaboliczne, które może mieć szereg objawów klinicznych - od subtelnych nieprawidłowości po stany zagrażające życiu. Hipoglikemia to nie żart. W skrajnych przypadkach może powodować poważne problemy, takie jak drgawki lub utrata przytomności. Objawy kliniczne mogą być przeróżne, często są niespecyficzne, mogą się pojawiać i słabnąć. Występować może zmienione myślenie i zachowanie, napady padaczkowe, omdlenia, drżenia mięśniowe, senność, nietolerancja wysiłku, zapaść, osłabienia a nawet zaburzenia widzenia lub zupełna utrata wzroku.
Powyższe objawy są związane neuroglikopenią czyli hipoglikemią mózgową. Mózg, zarówno Wasz jak i Waszego psa charakteryzuje się słabą tolerancją na niski poziom glukozy. Wynika to z wysokiego i ciągłego zapotrzebowania na ten substrat energetyczny komórek nerwowych (neuronów). Mózg nie może wytwarzać glukozy ani odpowiednio magazynować jej w postaci glikogenu ( jak ma to miejsce w wątrobie czy mięśniach). Zmniejszone stężenie glukozy w neuronach prowadzi do niewystarczającej produkcji ATP ( czyli nośnika energii dla komórek), a to prowadzi do przepuszczalności naczyń, ich skurczu i obrzęku. Jest to już prosta droga do śmierci komórek nerwowych z powodu niedotlenienia. Dlatego właśnie niedobór glukozy we krwi jest tak poważny i może powodować cały szereg najróżniejszych objawów związanych z niedotlenieniem mózgu.
Zanim przyjrzymy się objawom takiego niedocukrzenia zacznijmy od zrozumienia co powoduje hipoglikemię.
Nadmiar insuliny
Niektóre guzy i nowotwory mogą wytwarzać nadmiar insuliny (odpowiada ona za wychwytywanie glukozy z krwi). Jednym z nich jest insulinoma (jest to rodzaj nowotworu, który powoduje rozrost komórek beta wysp trzustkowych odpowiadających za produkcję insuliny).
Ksylitol
Ksylitol jest toksyczny dla psów! Nawet niewielka jego dawka może spowodować spadek glukozy we krwi a nawet śmierć Twojego pupila z powodu krytycznej hipoglikemii. Badania pokazują, że psy które spożyły więcej niż 0,1 g/kg ksylitolu są narażone na rozwój hipoglikemii podczas gdy u psów, które spożyły więcej niż 0,5 g/kg może rozwinąć się ostra niewydolność wątroby.
Choroby wątroby
Wątroba zarówno wytwarza jak i magazynuje glukozę, dlatego jej niewydolność może spowodować hipoglikemię. Ksylitol również może spowodować zagrażające życiu problemy z wątrobą! Najbardziej niebezpieczne są ciężkie choroby wątroby, takie jak zapalenie wątroby, marskość, nowotwór, amyloidoza, hepatotoksyny. Powodują Onet spadek glukoneogenezy, czyli wytwarzania glukozy przez komórki wątrobowe.
Choroba Addisona
Hipoglikemia występuje u ok. 25% pacjentów z chorobą Addisona. Jest to niedoczynność kory nadnerczy, co oznacza, że nadnercza nie działają w takim stopniu jak powinny. Grozi to zbyt niskim poziomem kortyzolu i aldosteronu, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania psa a także mają wpływ na utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi.
Choroby zapalne
Infekcje mogą powodować hipoglikemię. Organizm czasami reaguje na stan zapalny uszkadzając własne tkanki. Taki stan również może wywołać nadmierny wychwyt glukozy z krwi. Każda ciężka infekcja bakteryjna może wywołać posocznicę, czyli sepsę a ta z kolei z łatwością może doprowadzić do ciężkiej hipoglikemii. Innymi objawami sepsy są wymioty, ślinienie się, gorączka czy przyspieszenie akcji serca.
Cukrzyca
U psów z cukrzycą hipoglikemia może być wywołana podaniem zbyt wysokiej dawki insuliny. Może również wystąpić, gdy pies z cukrzycą źle się odżywia, opuszcza posiłek, zwymiotował po jedzeniu lub jest podczas zmiany diety. Hipoglikemia u psa z cukrzycą jest bardzo niebezpieczna gdyż może spowodować utratę przytomności a nawet śmierć.
Zespolenie wrotno oboczne
Zespolenie wrotno-oboczne jest patologicznym połączeniem naczyń krwionośnych, w którym dochodzi do bezpośredniego przedostawania się krwi z żyły wrotnej do krążenia systemowego z pominięciem wątroby.
Krew z żołądka, jelit, śledziony lub trzustki dostaje się do żyły głównej doogonowej lub żyły nieparzystej. Zawiera ona strawione składniki pokarmowe, kwasy żółciowe, toksyny bakteryjne i żywe bakterie. Występuje również zmniejszenie ilości związków wytwarzanych przez wątrobę, w tym także glukozy.
Karłowatość przysadkowa
Niedoczynnością przysadki, która nie wytwarza dostatecznie dużo hormonu wzrostu (GH, hGH), zwanego również somatotropiną (STH). Prowadzi to między innymi do niedoczynności kory nadnerczy, a co za tym idzie do hipoglikemii. Jest to jednak niezwykle rzadka przypadłość.
Nowotwory pozatrzustkowe
Guzy występujące poza trzustką (np. rak wątrobowokomórkowy, wątrobiak, mięśniakomięsak gładkokomórkowy, mięśniak gładkokomórkowy) wywołują hipoglikemię. Powodują one zwiększone wykorzystanie glukozy przez guz, ale także z powodu wydzielania analogów insuliny, czyli substancji które podszywając się pod insulinę wychwytują glukozę z krwi.
Przewlekła niewydolność nerek
Zmniejsza ona glukoneogenezę, czyli produkcję glukozy przez wątrobę.
Choroba spichrzania glikogenu
Niedobór enzymów wymaganych do konwersji glikogenu w glukozę.
Sztuczne lub pozorne przyczyny
Błąd laboratoryjny wynikający z niewłaściwego obchodzenia się z próbką , użycia ludzkiego glukometru lub spowodowane białaczką czy też czerwienicą prawdziwą.
Znasz już kilka przyczyn hipoglikemii u psów. Ale jak możesz stwierdzić, że Twój pies ma niedobór glukozy? Na szczęście jest kilka bardzo specyficznych objawów.
Letarg ( osłabienie reakcji na bodźce zewnętrzne)
Ponieważ glukoza jest głównym źródłem energii dla organizmu, nie powinno dziwić Was, że jednym z najczęstszych objawów tzw „niedocukrzenia” jest letarg. Jeśli Twój pies sporo śpi, nie jest zainteresowany spacerami, aktywnością a nawet zabawą - możliwe, że ma hipoglikemię.
Utrata apetytu
Psy z hipoglikemią mogą stracić zainteresowanie jedzeniem. Może to objawiać się całkowitym zaprzestaniem przyjmowania jedzenia lub tylko brakiem reakcji na ulubione potrawy.
Drżenia mięśniowe
Niektóre psy drżą gdy śpią albo są niespokojne. Ale drżenie może być również oznaką hipoglikemii. Jeśli Twój pies ma drżenia mięśniowe a nie ma powodu do niepokoju, nie jest mu zimno ani nie doświadcza bólu – możliwe, że jest to objaw hipoglikemii.
Zaburzenia koordynacji
Może przybierać różne formy, od potykania się do niemożności ustania na czterech łapach. Kiedy widzisz, że Twój pies ma ewidentnie problem z utrzymaniem równowagi – jest to czerwone światło alarmowe aby jak najszybciej podać mu glukozę, np. w postaci miodu wtartego w wewnętrzne strony policzków.
Zaburzenie lub utrata wzroku
Ciężka hipoglikemia może spowodować zaburzenia widzenia a nawet całkowitą utratę wzroku. Psy zaczynają wpadać na różne przedmioty, mają wolniejszy czas reakcji, są zestresowane i niespokojne.
Drgawki
W bardzo poważnych przypadkach hipoglikemii psy mogą wykazywać poważne problemy neurologiczne, takie jak drgawki a nawet konwulsje. Jeśli Twój pies ma atak padaczkowy powinieneś go zabrać natychmiast po ustąpieniu napadu lub jeśli napad nie ustąpi w ciągu 3 do 5 minut. W trakcie napadu dochodzi do wzrostu temperatury ciała, która jest niezwykle groźna i może spowodować nieodwracalne uszkodzenie mózgu, dlatego tak ważne jest, aby nie czekać dłużej niż 5 minut.
Utrata przytomności
Poniżej wstawiam link do przykładowego "ataku" z powodu hipoglikemii
Utrata przytomności może wynikać z ciężkiej hipoglikemii. Jest to stan zagrażający życiu, dlatego niezwłocznie musisz zabrać swojego psa do lekarza weterynarii. Jednak możesz spróbować przedtem go trochę „ożywić” wcierając mu miód w błonę śluzową policzka.
Istnieje kilka wskazówek jak zapobiec hipoglikemii u psów:
1. Odżywiaj swojego psa wysokiej jakości, nieprzetworzonym pożywieniem. Karm go z wcześniej zaplanowaną rutyną, dzięki czemu łatwiej dostrzeżesz, że Twój pies przestaje jeść lub jest mniej zainteresowany jedzeniem
2. Utrzymuj prawidłową masę ciała psa
3. Utrzymuj prawidłowy poziom jego aktywności fizycznej
Mam nadzieję, że trochę przybliżyłam Was do zagadnienie hipoglikemii i że od dziś będziecie w stanie łatwiej dokonać wstępnej diagnostyki. Pamiętajcie jednak, że ciężka hipoglikemia to stan zagrażający życiu i nie możemy na własną rękę próbować leczyć psa. Zawsze po ataku "padaczkopodobnym" lub utracie przytomności musimy jak najszybciej udać się do lekarza weterynarii, który zrobi dokładną diagnostykę poczynając od badania krwi a kończąc nawet na rezonansie magnetycznym. W kolejnych wpisach przybliżę Wam kolejną możliwą przyczynę napadów drgawkowych i innych zaburzeń neurologicznych.
Many times I have received questions from you regarding the diagnosis of neurological symptoms in the Italian Greyhound. Usually such messages were sent by you under stress right after the italian greyhound presented strange symptoms resembling epilepsy. You sent me videos recorded on your phone in which your pet can not stay on his feet, falls over, has trouble maintaining balance, shakes his head and has muscle tremors. In most of these recordings, the symptoms in no way resembled real epilepsy, in which the dog loses consciousness, goes into convulsions, strong convulsions, defecates and urinate involuntarily. So why do the owners ask me every time if their italian greyhound has epilepsy? Because simply this disease is mentioned as one of the main ailments to which Italian Greyhounds are predisposed. After all, most owners do not have veterinary education to know about the whole range of other ailments that also occur in this breed, but are not mentioned in articles or books as diseases affecting the Italian Greyhound. In addition, I suspect that the fact that epilepsy appears in every text on the health of the Italian greyhound causes that many causes that cause various types of attacks are linked to epilepsy due to simple lack of knowledge.
It would be very difficult for me to write a text about all the diseases that cause "epilepsy-like" symptoms in one post. There are really a lot of them, and at least a few dozen sentences should be written about each of them so that the owner can understand the causes and be able to recognize the symptoms of individual diseases and help his dog provide first aid before he goes to a specialist clinic. That is why I decided to divide individual entries into specific diseases and only at the very end create an entry that will summarize all the causes of neurological symptoms in your italian greyhound.
So let's start with the first, seemingly the most trivial cause of neurological disorders - hypoglycemia.
Hypoglycemia is the so-called "hypoglycaemia" or low level of "sugar" in the blood. It is defined as a drop in blood glucose below 3.3 nnmol/L (60 mg/dL). It is a relatively common ailment in veterinary practice, but in particular it concerns miniature breeds, including our Italian Greyhound. It is a metabolic disorder that can have a range of clinical manifestations, from subtle abnormalities to life-threatening conditions. Hypoglycemia is no joke. In extreme cases, it can cause serious problems such as seizures or loss of consciousness. Clinical symptoms may vary, are often non-specific, may come and go. There may be altered thinking and behavior, seizures, fainting, muscle tremors, drowsiness, exercise intolerance, collapse, weakness and even blurred vision or complete loss of vision. These symptoms are associated with neuroglycopenia, or cerebral hypoglycemia. Your brain and your dog's have a poor tolerance for low glucose levels. This is due to the high and continuous demand for this energy substrate of nerve cells (neurons). The brain cannot produce glucose or properly store it as glycogen (as in the liver or muscles). Reduced glucose concentration in neurons leads to insufficient production of ATP (i.e. energy carrier for cells), and this leads to vascular permeability, their spasm and swelling. This is already a simple way to the death of nerve cells due to hypoxia. This is why blood glucose deficiency is so serious and can cause a whole range of different symptoms related to brain hypoxia.
Before we look at the symptoms of hypoglycemia, let's start by understanding what causes hypoglycemia.
Some tumors and cancers can produce too much insulin (it is responsible for the uptake of glucose from the blood). One of them is insulinoma (this is a type of cancer that causes the growth of beta cells of the islets of the pancreas responsible for the production of insulin).
Xylitol is toxic to dogs! Even a small dose of it can cause a drop in blood glucose and even death of your pet due to critical hypoglycemia. Studies show that dogs that have consumed more than 0.1 g/kg of xylitol are at risk of developing hypoglycemia, while dogs that have consumed more than 0.5 g/kg of xylitol can develop acute liver failure.
The liver both produces and stores glucose, so its failure can cause hypoglycemia. Xylitol can also cause life-threatening liver problems! The most dangerous are severe liver diseases, such as hepatitis, cirrhosis, cancer, amyloidosis, hepatotoxins, because they cause a decrease in gluconeogenesis, i.e. glucose production by liver cells.
Hypoglycemia occurs in approximately 25% of patients with Addison's disease. This is adrenal insufficiency, which means your adrenal glands are not working as well as they should. This may result in too low levels of cortisol and aldosterone, which are necessary for the proper functioning of the dog and also affect the maintenance of normal blood glucose levels.
Infections can cause hypoglycemia. The body sometimes responds to inflammation by damaging its own tissues. This condition can also cause excessive uptake of glucose from the blood. Any severe bacterial infection can cause sepsis, which in turn can easily lead to severe hypoglycemia. Other symptoms of sepsis include vomiting, drooling, fever or increased heart rate.
In diabetic dogs, hypoglycemia may be caused by too much insulin. It can also occur when a diabetic dog eats poorly, misses a meal, vomited after eating, or is in the process of changing its diet. Hypoglycemia in a diabetic dog is very dangerous as it can cause unconsciousness and even death.
The portocollateral anastomosis is a pathological connection of blood vessels in which blood flows directly from the portal vein into the systemic circulation, bypassing the liver. Blood from the stomach, intestines, spleen, or pancreas enters the caudal vena cava or azygos vein. It contains digested nutrients, bile acids, bacterial toxins and live bacteria. There is also a decrease in the amount of compounds produced by the liver, including glucose.
An underactive pituitary gland that does not produce enough growth hormone (GH, hGH), also called somatotropin (STH). This leads, among others, to adrenal insufficiency, and thus to hypoglycemia. However, this is an extremely rare condition.
Tumors outside the pancreas (e.g., hepatocellular carcinoma, hepatoma, leiomyosarcoma, leiomyoma) cause hypoglycaemia. They cause an increased use of glucose by the tumor, but also due to the secretion of insulin analogs, i.e. substances that, impersonating insulin, capture glucose from the blood.
It reduces gluconeogenesis, i.e. the production of glucose by the liver.
Deficiency of the enzymes required to convert glycogen to glucose. Deficiency of the enzymes required to convert glycogen to glucose.
Laboratory error due to improper handling of the sample, use of a human blood glucose meter, or caused by leukemia or polycythemia vera.
You already know some of the causes of hypoglycemia in dogs. But how can you tell if your dog is glucose deficient? Fortunately, there are some very specific symptoms.
Since glucose is the body's main source of energy, it should come as no surprise that one of the most common symptoms of low blood sugar is lethargy. If your dog sleeps a lot, is not interested in walking, being active or even playing - it is possible that he is hypoglycemic.
Hypoglycemic dogs may lose interest in food. This may manifest as a complete cessation of food intake or just a lack of reaction to favorite foods.
Some dogs tremble when they are sleeping or when they are restless. But shaking can also be a sign of hypoglycemia. If your dog is shivering and has no cause for concern, is not cold or in pain, it may be a sign of hypoglycemia.
It can take many forms, from stumbling to being unable to stand on all fours. When you see that your dog clearly has a problem with maintaining balance - it is a red alarm light to give him glucose as soon as possible, e.g. in the form of honey rubbed into the inside of the cheeks. Impairment or loss of vision Severe hypoglycaemia may cause visual disturbances or even blindness. Dogs start bumping into things, have slower reaction times, are stressed and anxious.
In very severe cases of hypoglycemia, dogs can exhibit severe neurological problems such as seizures and even convulsions. If your dog is having a seizure you should take him away as soon as the seizure has stopped or if the seizure does not stop within 3 to 5 minutes. During a seizure there is an increase in body temperature, which is extremely dangerous and can cause irreversible brain damage, which is why it is so important not to wait more than 5 minutes.
Loss of consciousness
Loss of consciousness may result from severe hypoglycemia. This is a life-threatening condition, so you must take your dog to the veterinarian immediately. However, you can try to "revive" him a bit by rubbing honey into his buccal mucosa.
There are several tips to prevent hypoglycemia in dogs.
I hope that I have brought you a little closer to the issue of hypoglycemia and that from now on you will be able to make the initial diagnosis easier. Remember, however, that severe hypoglycemia is a life-threatening condition and we cannot try to treat the dog on our own. Always after an "epileptic-like" attack or loss of consciousness, we must go to the veterinarian as soon as possible, who will make a thorough diagnosis, starting with a blood test and ending with an MRI. In the following posts, I will introduce you to another possible cause of seizures and other neurological disorders.
So see you soon!